Bệnh mùa hè nguy hiểm và cách phòng tránh (Phần 2)
Miền Bắc vừa trải qua những đợt nắng nóng gay gắt đầu tiên trong năm 2021, trong khi đó, thời tiết miền Nam nắng nóng tiếp tục kéo dài kèm theo mưa bất thường vào chiều tối. Đây là cơ hội cho các loại virus, ký sinh trùng sinh sôi phát triển, gây ra các bệnh dịch, đặc biệt là các bệnh dễ lây lan qua đường hô hấp, ăn uống và tiếp xúc…
Ở phần 1 chúng ta đã biết đến 4 bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ trong mùa nắng nóng, dưới đây là 4 bệnh cũng cần phụ huynh đặc biệt chú ý:
BỆNH TIÊU CHẢY CẤP DO VIRUS ROTA
Nguyên nhân:
Virus Rota là loại virus gây ra viêm dạ dày ruột cấp nặng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Virus Rota lây qua đường phân – miệng, tay – miệng và khả năng lây nhiễm rất cao. Loại virus này được thải ra theo đường tiêu hoá ở trẻ nhiễm bệnh, tồn tại bền vững trong môi trường. Trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ lây bệnh rất cao do thói quen tiếp xúc các đồ vật bằng tay và cho tay vào miệng.
Triệu chứng:
Bệnh có thể khởi phát đột ngột với triệu chứng nôn mửa từ 1 – 3 ngày, sau đó là tiêu chảy cộng với nôn mửa, sốt và sốc gây co giật. Nhiễm Rotavirus khiến trẻ dễ bị mất nước, ảnh hưởng đến thể trạng toàn thân như suy dinh dưỡng và một số biểu hiện khác. Nếu không được cấp cứu kịp thời, trẻ có thể tử vong.
Cách phòng bệnh:
Hiện nay chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị kháng virus Rota. Những phương pháp giữ gìn vệ sinh cơ thể như rửa tay đúng cách, tắm gội bằng xà phòng, vệ sinh đồ chơi… chỉ có tác dụng phòng ngừa khi bệnh chưa xảy ra. Trong trường hợp virus đã xuất hiện, những biện pháp vệ sinh trên không thể tiêu diệt được virus và khống chế bệnh. Do đó, gần như tất cả trẻ em đều có nguy cơ nhiễm virus Rota và cần được tiêm phòng đầy đủ.
Để chủ động bảo vệ trẻ khỏi virus Rota, bố mẹ nên cho trẻ đi uống vắc xin phòng Rota virus theo đúng lịch khuyến cáo. Theo đó, vắc xin Rotarix (Bỉ) uống 2 liều, cần hoàn thành phác đồ trước 24 tuần tuổi, vắc xin Rotateq (Mỹ) uống 3 liều, cần hoàn thành phác đồ trước 32 tuần tuổi.
BỆNH VIÊM NÃO MÔ CẦU BC
Nguyên nhân:
Viêm màng não mô cầu (Meninggococcus) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis) gây nên. Viêm não mô cầu lây truyền qua đường hô hấp rồi vào máu, cũng có khi qua mạch bạch huyết. Bệnh thường xảy ra đột ngột, có thể gây tử vong nhanh trong vòng 24h sau khi phát hiện triệu chứng đầu tiên.
Triệu chứng:
Khi bị viêm não mô cầu, dấu hiệu khởi phát của bệnh nhân là sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn, cổ cứng, có thể có đốm xuất huyết.
Theo thống kê, viêm não mô cầu không được điều trị kịp thời tỷ lệ gây tử vong lên đến 50 – 60%. Thậm chí ngay cả khi phát hiện sớm và điều trị tích cực, số trẻ tử vong do viêm não mô cầu vẫn có khoảng 5 – 15%. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp dù khỏi bệnh vẫn để lại các di chứng hết sức nặng nề về não, tâm thần, điếc, bại liệt, động kinh…
Cách phòng bệnh:
Hiện nay, biện pháp tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh viêm não mô cầu là tiêm vắc xin phòng bệnh. Vắc xin viêm não mô cầu BC, phòng ngừa bệnh não mô cầu do type B và type C, được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng trở lên. Bé cần tiêm 2 mũi, mũi 2 cách mũi tiêm đầu 6 – 8 tuần.
BỆNH CÚM
Nguyên nhân:
Bệnh cúm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp do virus Influenza gây nên. Bệnh lây truyền trực tiếp giữa người với người bằng đường hô hấp thông qua nước bọt và dịch họng có chứa virus cúm.
Triệu chứng:
Tuy trong đa số trường hợp, bệnh chỉ khu trú ở đường hô hấp trên với tiến triển lành tính, nhưng có thể gây tử vong khi có biến chứng. Chúng thường gây nên những vụ dịch, thậm chí đại dịch, do đó số người tử vong vì cúm rất đáng kể.
Bệnh cúm có biểu hiện là sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Ho thường nặng và kéo dài, có thể kèm theo các triệu chứng đường tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy), đặc biệt ở trẻ em. Những người nhiễm vi rút cúm có thể diễn tiến nặng hơn, thậm chí tử vong vì những biến chứng của bệnh.
Cách phòng bệnh:
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay với xà phòng, vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
- Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.
- Tiêm vacxin cúm mùa phòng bệnh.
- Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.
- Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và xử lý kịp thời.
BỆNH VIÊM NÃO NHẬT BẢN
Nguyên nhân:
Viêm não Nhật Bản là bệnh nhiễm trùng của não do virus viêm não Nhật Bản gây ra, gây tổn thương hệ thần kinh trung ương. Bệnh có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm nhất là vào mùa hè.
Triệu chứng:
Bệnh Viêm não Nhật Bản thường khởi phát đột ngột, sốt cao trên 39 độ, buồn nôn, nôn khan, đau đầu, phản ứng lờ đờ, chậm chạp… Những di chứng sớm có thể gặp là bại hoặc liệt nửa người, mất ngôn ngữ, múa may, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, vận động. Khi biến chứng nặng, viêm não Nhật Bản sẽ gây động kinh, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Cách phòng bệnh:
Viêm não Nhật Bản hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị triệu chứng. Bố mẹ cần cảnh giác và theo dõi cẩn thận, nếu thấy trẻ sốt cao cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế kịp thời.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, tiêm phòng là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất để phòng bệnh viêm não Nhật Bản. Tại Việt Nam, hiện đang có 2 loại vắc xin ngừa Viêm não Nhật Bản. Một loại do Việt Nam sản xuất là vắc-xin Jevax, tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi, mũi 2 tiêm cách mũi 1 từ 1- 2 tuần, mũi 3 tiêm nhắc lại sau 1 năm. Sau đó cứ 3 năm tiêm nhắc lại một lần để duy trì miễn dịch. Ngoài ra còn có vắc xin phòng Viêm não Nhật Bản thế hệ mới – Imojev do Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất tại Thái Lan đã chính thức ra mắt và triển khai tiêm trên toàn hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC. Vắc xin Imojev được tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và nhắc lại duy nhất 1 mũi sau 1 – 2 năm. Người lớn trên 18 tuổi tiêm 1 mũi duy nhất vắc xin Imojev.