Những điều bạn cần biết khi đi siêu âm
1. Khi nào cần siêu âm
Siêu âm thường được sử dụng để khảo sát các bộ phận, cơ quan trong cơ thể: Ổ bụng, sản khoa, tim mạch, phụ khoa, tiết niệu, tiền liệt tuyến, tuyến giáp, tuyến vú,... và hỗ trợ các kỹ thuật y học khác.
Siêu âm phổ biến, hiệu quả và an toàn tuy nhiên cần siêu âm theo đúng chỉ định và thời điểm được bác sĩ khuyến cáo. Ví dụ: siêu âm khi mang thai, khi kiểm tra phụ khoa định kỳ hoặc khi người bệnh có triệu chứng bất thường như đau bụng, rối loạn kinh nguyệt. . .; khi kiểm tra vú định kỳ hoặc khi có bất thường ở vú như: đau vú, sờ thấy u, mảng ở vú, tiết dịch đầu vú...
2. Điều cần biết trước khi đi siêu âm:
Thông thường khám siêu âm có thể được thực hiện ngay mà không cần chuẩn bị như siêu âm tim, mạch máu, tuyến giáp, vùng mặt cổ, mắt, tuyến vú, phần mềm cơ khớp… Tuy nhiên, trong một số trường hợp nếu không chuẩn bị trước khiến cho việc thăm khám kéo dài hoặc phải lặp lại nhiều lần tạo cảm giác không thoải mái cho cả người thầy thuốc và bệnh nhân, để có kết quả tốt và tạo thuận lợi cho việc thăm khám siêu âm bệnh nhân cần lưu ý một số trường hợp sau:
- Siêu âm khảo sát túi mật : nên nhịn ăn > 6 giờ trước khi khám siêu âm vì khi ăn, túi mật sẽ co nhỏ, gây khó thăm khám; nên có thể bỏ sót các tổn thương nhỏ.
- Siêu âm khảo sát vùng tiểu khung: khảo sát niệu quản, ang quang, tuyến tiền liệt, tử cung, buồng trứng và thai dưới 3 tháng cần nhịn tiểu đến khi căng ang quang (cảm giác rất buồn tiểu)
- Siêu âm khảo sát dạ dày, tụy: bệnh nhân cần uống nước trước khi khám.
- Siêu âm đầu dò âm đạo (chỉ thực hiện ở phụ nữ đã có quan hệ tình dục): bệnh nhân phải đi tiểu hết để bàng quang không còn nước tiểu trước khi siêu âm.
- Siêu âm bụng tổng quát nên ăn nhẹ (bữa ăn cuối trước khi thăm khám, nên ăn các thức ăn dễ tiêu), tránh thức ăn nhiều dầu mỡ và thức ăn dễ sinh hơi gây đầy bụng, vì quá nhiều hơi sẽ làm hạn chế thăm khám bằng siêu âm.
- Nên mặc đồ thoải mái, quần áo lỏng khi khám. Giữ im lặng trong quá trình chờ thăm khám, để bác sỹ có thể tập trung thăm khám tốt hơn.
- Khi bắt đầu thực hiện siêu âm, thường bệnh nhân sẽ được yêu cầu nằm ngửa trên bàn khám. Một chất gel sẽ được bôi lên vùng cơ thể cần khảo sát để giúp đầu dò tiếp xúc chắc chắn với cơ thể và hạn chế không khí chen vào giữa đầu dò và da bệnh nhân. Chất gel này trong suốt và dễ dàng lau sạch sau khi siêu âm xong. Sau đó, bác sĩ sử dụng đầu dò có chức năng vừa phát vừa thu sóng siêu âm tì sát vào da bệnh nhân và quét nó trên những vùng cơ thể cần khám. Người bệnh sẽ không cảm thấy đau hay khó chịu.
3. Những ưu điểm của kỹ thuật siêu âm.
Siêu âm được sử dụng rộng rãi như một xét nghiệm thường quy để tầm soát ung thư và nhiều bệnh lý trong ổ bụng như gan, túi mật, thận, tụy, lách, bàng quang, tiền liệt tuyến, tử cung, buồng trứng.
Khảo sát các bệnh đường tiêu hóa như viêm ruột thừa, các khối u lớn của ruột… Có giá trị cao trong việc tầm soát ung thư tuyến giáp, tuyến vú cũng như khảo sát các khối u phần mềm, vùng mặt cổ, cơ xương khớp,…
Đánh giá chính xác mức độ tràn dịch ổ bụng, tràn dịch màng phổi và màng ngoài tim.
Siêu âm là một phương pháp hữu hiệu để chẩn đoán và theo dõi ở những phụ nữ mang thai và thai nhi.
Siêu âm góp một phần rất quan trọng trong việc hướng dẫn chọc dịch, sinh thiết các khối u gan, u tuyến giáp, u vú,… Đặc biệt là một phương tiện không thể thiếu trong điều trị đốt sóng cao tần các khối u gan, u tuyến giáp.
