Chụp X-quang phổi giúp bạn phát hiện ra được những bệnh lý nào
1. X-quang phổi là gì?
- X-quang phổi là một xét nghiệm dùng một lượng nhỏ tia phóng xạ đi xuyên qua lồng ngực để tạo ra hình ảnh về các cấu trúc phổi và cơ quan trong lồng ngực của bạn. Đây là một công cụ giúp cho bác sĩ thấy được cấu trúc cũng như hình ảnh chức năng của phổi và tim của bạn hoạt động tốt như thế nào. Một số vấn đề về tim có thể gây ra những thay đổi trong phổi và ngược lại. Đồng thời, một số bệnh lý có thể gây ra những thay đổi trong cấu trúc của tim hoặc phổi. Từ đó, bác sĩ có thể xác định được bệnh và có cách điều trị phù hợp.
- Nhìn chung, X-quang phổi có thể cung cấp thông tin về các tạng sau đây:
- Tim
- Phổi
- Phế quản
- Động mạch chủ
- Động mạch phổi
- Trung thất (vùng giữa ngực)
- Xương ngực
2. Khi nào nên chụp X-quang phổi?
Mặc dù có nhiều mặt hạn chế, nhưng chụp X- quang phổi thông thường vẫn là phương pháp đầu tiên giúp bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh. So với các kỹ thuật thăm khám sức khỏe và chẩn đoán bệnh lý khác chụp X- quang phổi được áp dụng trong khá nhiều trường hợp khác nhau:
- Kiểm tra tình trạng phổi trong thăm khám sức khỏe định kỳ.
- Chỉ định khi người bệnh có triệu chứng như: Khó thở, đau tức ngực, chấn thương, ho dai dẳng,..
- Chẩn đoán sàng lọc bệnh lý nếu nghi có nguy cơ bị chấn thương ngực, dập phổi, viêm phổi, lao phổi, khối u ở phổi, tràn dịch phổi,...
- Phát hiện các bất thường ở phổi cũng như theo dõi tiến triển trong trường hợp đã có bệnh lý về phổi.
- Đau nặng sau khi chấn thương hay do bệnh về tim.
3. Chụp X-quang phổi phát hiện được những bệnh gì
3.1 Tràn dịch phổi
Ảnh X-quang bệnh nhân tràn dịch màng phổi
Xảy ra khi lượng dịch trong khoang màng phổi nhiều hơn mức bình thường. Tràn dịch màng phổi xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và biểu hiện rõ trên phim chụp X-quang
Khi màng phổi bị tràn dịch, trên phim X-quang phổi cho hình ảnh mờ, khói mờ ở đáy phổi, mất góc sườn hoành, vòm hoành, bờ tim, tim và trung thất bị đẩy sang bên đối diện
Trong trường hợp, tràn dịch nhiều, 1 bên phổi bị mờ toàn bộ
3.2 Tràn khí màng phổi
Ảnh X-quang bệnh nhân tràn khí màng phổi
Xảy ra khi có khí lọt vào giữa hai lá màng phổi, tràn vào màng phổi.
Đối với người bình thương, áp lực trong màng phổi luôn giữ mức âm tính. Khi khí tràn vào màng phổi, áp lực tăng làm phổi bị xẹp xuống
Phim chụp X-quang cho ảnh tăng sáng không có vân của phổi, phổi bị ép lại, nhìn thấy đường viền màng phổi tạng rõ nét. Tim và trung thất, vòm hoàng hạ thấp
Ngoài ra, khi tràn khí màng phổi, hình ảnh cho phản ánh bờ màng phổi tạng lồi về thành ngực. Trái ngược bờ màng phổi lõm đối với bóng khí phế lũng.
3.3 Viêm phổi
Ảnh viêm phổi thùy
Hình ảnh trên phim chụp X-quang cho thấy có những đám mờ rải rác trong khoang phổi. Đám mờ có nhiều hình thể khác nhau và nhiều hình dạng khác nhau như hình chữ nhật, hình thang,.....
Tùy vào từng nguyên nhân gây viêm phổi vd: viêm phổi thùy cấp tính, lao phổi, ..... mà hình ảnh đám mờ trên phim chụp X quang cũng có sự khác nhau.
Căn cứ vào các triệu chứng như: ho, khó thở, huyết áp giảm,... kèm xét nghiệm máu, bác sĩ có thể xác định chính xác nếu bệnh nhân bị viêm phổi
3.4 Xẹp phổi
Ảnh X-quang xẹp phổi
Hình ảnh trên phim X-quang cho những đám mờ gồm các cạnh lõm và gây co kéo vùng phổi bên cạnh. Thùy phổi hoặc phân thùy giảm thể tích
3.5 Áp xe phổi
X-quang Áp xe phổi
Chụp cả X-quang phổi nghiêng hoặc có khi phải chụp cắt lớp vi tính để xác định được rõ vị trí ổ áp xe. Trên phim chụp X-quang, ổ áp xe có dạng hình tròn, 2 bờ không đều, khá dày và có dịch bên trong.
3.6 Lao phổi
Lao sơ nhiễm: hình ảnh X-quang có hình quả tạ được tạo bởi ổ sơ nhiễm lao, viêm hạch rốn phổi và đường bạch mạch
Lao thâm nhiễm sớm: hình ảnh cho thấy có đám mờ không đồng đều. Ranh giới không rõ. Đa số xuất hiện ở vùng trên phổi.
Lao phổi mãn tính: hình nốt, hình xơ, hình hang, co kéo xẹp phổi
Lao kê: hình ảnh có nhiều chấm mờ nhỏ như hạt kê rải rác khắp 2 trường phổi
X-quang lao phổi
3.7 Ung thư phổi
Trên phim X-quang, có các nốt mờ thường tập trung chủ yếu ở vùng dưới phổi, gọn và rõ nét hơn lao kê
Dựa trên hình ảnh phim chụp X-quang, cũng có thể phát hiện các dấu hiệu ung thư phổi.
X-quang ung thư phổi